Astrid van Eekelen, wethouder Verkeer bij gemeente Leidschendam-Voorburg:

Met een challenge kan een gemeente gebruikmaken van de denkkracht van jonge start-ups

City of the future

City of the Future koppelt start-ups aan gemeentelijke opgaven

Hoeveel parkeerplaatsen zijn er nu werkelijk bezet? Of zorgt het nieuwe winkelcentrum daadwerkelijk voor extra parkeerdruk in een aanpalende woonwijk? Twee start-ups die deelnamen aan een challenge van het innovatieprogramma City of the Future van de MRDH en YES!Delft gaan met die vragen aan de slag. Wethouder Van Eekelen van gemeente Leidschendam-Voorburg: “Een challenge geeft de mogelijkheid om gebruik te maken van de denkkracht van jonge start-ups die kennis hebben van de nieuwste technieken.”

Het innovatieprogramma City of the Future bestaat sinds 2019, vertelt Cees Stoppelenburg van de MRDH. Doel van het programma is om opgaven waarmee gemeenten worstelen te koppelen aan technische oplossingen van start-ups. “Het is dus een heel vraaggericht programma. En tegelijk helpt het programma innovatieve ondernemers met het vinden van een gemeente als klant. Je kunt het dus zien als een soort Marktplaats voor technische oplossingen.”

Challenge of Techlab

Voor het programma vragen de MRDH en YES!Delft aan gemeenten om concrete uitdagingen. Als er een concrete vraag is, dan wordt binnen het programma gezocht naar een andere MRDH-gemeente met een soortgelijke opgave. Als die er is, dan is er blijkbaar sprake van een vraag die bij meer gemeenten kan voorkomen. Stoppelenburg: “En dan is de oplossing waarschijnlijk ook schaalbaar.” Binnen het programma zijn er twee opties: een Techlab (waarbij gezocht wordt binnen bestaande technologieën) of een challenge (voor bestaande start-ups).

Zo bleken zowel Den Haag als Leidschendam-Voorburg op zoek naar een methode om betrouwbaar de parkeerdruk te meten. Dit leidde tot één challenge met twee winnaars: het Nederlandse Parkeagle en het Duitse Bliq. Deze weken worden de oplossingen van beide start-ups geïmplementeerd. Wethouder Astrid van Eekelen (Verkeer) van Leidschendam-Voorburg: “Op basis daarvan kan beter parkeerbeleid gemaakt worden en kunnen we bij klachten of meldingen sneller zien wat er aan de hand is.”

Hoge parkeerdruk

Het innovatieprogramma City of the Future draait om de leefbare stad, vertelt Stoppelenburg van de MRDH. En dan kom je al snel bij een onderwerp als parkeren. In Leidschendam-Voorburg speelt dat de ontwikkeling van Westfield Mall of the Netherlands ertoe leidt dat inwoners van de wijken ernaast bang zijn dat bezoekers aan het winkelcentrum in hun wijk gaan parkeren. De gemeente zocht daarom naar een methode om tegen lage kosten een zo real-time mogelijk beeld van de parkeersituatie in de gemeente te krijgen.

Auto's bij Westfield Mall of the Netherlands

“Parkeren is een belangrijk onderwerp in onze gemeente, omdat we nu eenmaal in een dichtbevolkt gebied wonen. En als het parkeren op straatniveau plaatsvindt, dan is de parkeerdruk in wijken hoog”, vertelt wethouder Van Eekelen. “Daarom willen we voor onze bewoners een zo goed mogelijk parkeerbeleid ontwikkelen.”

Bij klachten of meldingen voert de gemeente normaal gesproken een parkeeronderzoek uit om de situatie in kaart te brengen. Van Eekelen: “Dit zijn in de praktijk echter dure onderzoeken en dan nog betreft het slechts een momentopname. De gemeente heeft geen betaald parkeren en heeft voornamelijk parkeerplaatsen op straat. Hierdoor is er voor de meeste parkeerplaatsen geen actuele informatie beschikbaar.”

Ook in Den Haag is parkeren een actueel thema, vertelt Ruud van Gils van de afdeling Mobiliteitsdata: “Parkeerdruk is een combinatie van capaciteit en bezetting. De capaciteit kun je eenvoudig berekenen: in Den Haag zijn er 200.000 parkeerplaatsen. Maar hoe meet je de bezetting? Die verandert immers continu.”

Twee winnaars

De vragen van de beide gemeenten werden gecombineerd tot een challenge, en YES!Delft zocht binnen en buiten het eigen netwerk naar start-ups die mogelijk een geschikte oplossing hadden. Die presenteerden ze tijdens een pitch-dag en dat resulteerde in twee winnaars. Het Duitse Bliq ontwikkelde een app waarmee de camera van bijvoorbeeld een telefoon auto’s in beeld brengt. Een algoritme berekent of een auto geparkeerd staat op een van de honderdduizenden parkeerplaatsen. Dat levert de gemeente Den Haag een schat aan data op, aldus Van Gils. Komend voorjaar worden auto’s van de afdeling Handhaving waarschijnlijk voorzien van de camera’s.

Parkeagle is gespecialiseerd in sensoren die meten als er een auto voorbij rijdt. Die sensoren worden geplaatst bij de in- en uitgangen van de wijken rondom het winkelcentrum. Vervolgens wordt met de Bliq app de parkeerdruk in de wijk gemeten. Juriaan Karsten van Parkeagle: “We kunnen vervolgens onderzoeken of er een correlatie is tussen het aantal voertuigen dat de wijk in-/uit rijdt en de parkeerdruk in de wijk. Als dat zo is, dan kan dus met enkele sensoren de parkeerdruk in een wijk gemonitord worden.”

Wethouder Van Eekelen van Leidschendam-Voorburg: “Als de pilot slaagt, biedt het een kans om het verder uit te rollen over de gemeente. Op deze manier kan de gemeente een actueler beeld van de parkeersituatie krijgen en daarmee en beter beeld van de wisselingen per dag of per seizoen.”

Aanvullen en versterken

De challenge leverde dus twee winnaars op. Wethouder Van Eekelen: “Dit kwam aan de ene kant doordat de case van Den Haag iets anders was dan die van Leidschendam-Voorburg. Maar ook doordat we het idee hadden dat de beide concepten elkaar zodanig zouden kunnen aanvullen en versterken dat een betrouwbaarder systeem kon worden opgetuigd.”

Zo doet gemeente Den Haag momenteel een proef met de sensoren van Parkeagle. Op een druk traject zijn sensoren geplaatst, vlak naast ‘traditionele’ pneumatische drukslangen. Juriaan Karsten van Parkeagle: “De metingen van beide methodes worden vergeleken.” De uitslag van de test is binnenkort bekend.

Marktvalidatie

Dankzij de challenge maken de beide gemeenten dus kennis met innovatieve technieken. Wethouder Van Eekelen: “Het voordeel van een challenge is dat creatieve start-ups met kennis van de nieuwste technieken kunnen nadenken over een bestaand probleem. In potentie kan dit tot hele vernieuwende ideeën en oplossingen leiden.”

Van Gils: “Zonder de challenge waren we nooit gestart met de pilots.”

De start-ups kunnen dankzij de challenge hun oplossing in de praktijk testen én werken aan hun netwerk. Karsten van Parkeagle: “Het was voor ons een hele eer mee te mogen doen aan de challenge, en die vervolgens te winnen. We hadden al wel contact met andere gemeenten. Zo liggen ook in Leidschendam-Voorburg al enkele sensoren om de verkeersstroom op de Damhouderstraat te meten. Maar nu zijn we dus ook in contact met Den Haag, en dat is een van de vier grote steden van Nederland. En de pilot is goed voor onze marktvalidatie.”

Het innovatieprogramma City of the Future loopt inmiddels door. Zo was er in december een challenge over luchtkwaliteit. Stoppelenburg van de MRDH: “Bij gemeenten die deelnemen aan een challenge wordt onderzocht of ze de eerste klant kunnen zijn van de winnende technologische oplossing. Zo krijgt innovatie dus ook in hun beleid een plek. En die aanpak werkt. Niet voor niets hebben we besloten het programma te verlengen tot 2022.”

Meer informatie

Wilt u meer weten over het Innovatieprogramma City of the Future? Of wilt uw gemeente zelf meedoen? Bezoek dan www.mrdh-cityofthefuture.nl.