De noodzaak om te verduurzamen wordt met de dag meer urgent. Energieprestatie, circulariteit, klimaatadaptatie en duurzaam ondernemen zijn in korte tijd hoog op de politieke agenda komen te staan en ook regelgeving volgt. Harm Renders, projectmanager bedrijventerreinen bij de gemeente Pijnacker-Nootdorp, en zijn collega Marc Wiese, programmaregisseur Economische Zaken & Glastuinbouw, vertellen over de aanpak en ambities voor het verduurzamen van bedrijventerrein Heron. "Het verduurzamen van een bedrijventerrein in ontwikkeling, waarvan de kaders al jaren geleden zijn vastgesteld, is nog best lastig. Maar in samenwerking met de ondernemersvereniging, parkmanagement en enkele koplopers kun je veel bereiken."
Waarom is verduurzaming van bedrijventerreinen voor jullie belangrijk?
De afgelopen jaren zijn de energietransitie, klimaatbestendigheid en duurzaam ondernemen stevig op de maatschappelijke agenda komen te staan. Als gemeente verankeren we deze zaken in nieuw beleid en in uitgangspunten voor nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast participeert gemeente Pijnacker-Nootdorp in samenwerkingsverbanden zoals klimaatkrachtig Delfland, BusinessPark Haaglanden en Stichting Kenniscentrum Bedrijventerreinen Nederland (SKBN). Dat doen wij om goed op de hoogte te blijven van wat er om ons heen gebeurt en om kennis te kunnen delen.
Juist op de bedrijventerreinen kunnen we stappen zetten met de energietransitie, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Van oudsher zijn bedrijventerreinen ‘stenige’ omgevingen met grote lege daken, waar makkelijk energie gewonnen kan worden. Die mogelijkheden moeten we benutten.
Bedrijvenpark Heron is een bedrijventerrein in ontwikkeling. Het jonge terrein, waar zich sinds 10 jaar bedrijven vestigen, kent een actieve ondernemersvereniging. Alle bedrijven zijn lid van de vereniging. Een groot aantal zittende bedrijven heeft een rol in het bestuur of in één van de commissies. Zo is er een commissie ‘groen’ en een voor duurzaamheid. De vereniging heeft een toekomstvisie voor de bedrijven en het terrein opgesteld. Bedrijvenpark Heron biedt ruimte aan collectief, innovatief, duurzaam, sociaal en veilig ondernemen en wil in 2026 onder meer 35 procent CO2-uitstoot verlaging realiseren.
Wat zijn oplossingen die jullie hebben bedacht?
Er is studie verricht naar de mogelijkheden van een collectief warmte-koude netwerk, waarin ook naar het naastgelegen tuinbouwgebied en bedrijventerrein Oostambacht is gekeken. De interesse voor een groot collectief netwerk was onvoldoende aanwezig, omdat meerdere bedrijven nog te veel moeten afschrijven op hun huidige installaties. De mogelijke oplossing is een modulair netwerk. Daarbij begin je klein en houd je de investeringen beperkt, maar is het relatief eenvoudig om het netwerk uit te breiden in de toekomst.
Voor nieuwe bedrijven, die zich gaan vestigen op Heron, is een ontwikkeltraject opgezet dat doorgaans zorgt voor versnelling en stimulering van energieprestatie en groen. Daarnaast heeft een aantal bedrijven zich verenigd om gezamenlijk groene energie in te kopen.
Op het bedrijvenpark zijn meer mogelijkheden voor groen. Op het terrein vindt ‘plant- en diervriendelijk beheer’ plaats. Denk aan boomstronken op de vrije kavels, sinusmaaien (een ecologische maaimethode) en het laten liggen van grasbalen. Ook het inrichtingsplan is aangepast door tegels te wippen en groene hagen met voldoende groeiruimte te planten. Daarnaast zijn verschillende randen van het plangebied ingericht met groen (bomen en bloemenstrooisel) en zijn een recreatief wandelpad en zitelementen toegevoegd.
Waar hebben jullie extra aandacht aan besteed?
In het doorlopen traject is veel tijd gaan zitten in het bijeenbrengen van de partijen die je nodig hebt voor een collectieve aanpak van de energietransitie. Want Initiëren is één. Daadwerkelijk een plan maken en uitvoeren is een tweede. Onze adviseur WM3 Energy heeft daartoe inmiddels het Energietransitie-platform ‘On E Target’ opgericht. Hierin werken diverse bedrijven (Nathan, Visser&Smit Hanab, Aeton en Capgemini) samen om de energietransitie op bedrijventerreinen te realiseren. Dit gaat dan in samenwerking met partijen als RVO, Invest-NL en Stedin. Je ziet dat je voor collectieve systemen deze partijen heel hard nodig hebt. Regelgeving kan een obstakel zijn. Het is de kunst om af en toe van gebaande paden af te kunnen wijken.
Waar ben je trots op?
Hoewel we al verder zouden willen zijn met de energietransitie, zijn zowel de bedrijven als de parkmanager en de gemeente volhardend om de door onszelf opgelegde doelen te halen. We zijn trots op de stappen die we samen hebben gezet op het gebied van groen, veiligheid en duurzaamheid op het terrein en bij de individuele panden. De uitdaging is om duurzaamheidsvraagstukken collectief aan te pakken. Door gezamenlijk op te trekken, houden we er genoeg energie in.
Hoe gaat het nu verder?
Momenteel werken we aan de herinrichting van station Nootdorp, dat aan de rand van het bedrijvenpark ligt. Dit station wordt heringericht als mobiliteitshub, wat van belang zal zijn voor de naar schatting 1.600 werknemers, die park Heron bij oplevering zal tellen. Goede oplaadmogelijkheden in combinatie met een batterij en voldoende zonnepanelen op de bedrijfsdaken bieden zo’n collectieve kans.
Ook zijn we benieuwd naar de andere ontwikkelingen in de regio, wat betreft verduurzaming of smart mobility hubs. We leren graag van alle goede initiatieven in de regio.
Lees hier meer over Werklocaties.